al nos dialet - 20 anni dalla caduta del muro di Berlino

[Luisa]

al nos dialèt
An pensier a la Berlino diuisa ai tep dal mür, an dal 20° da l’abatimènt.

A’ se an pó luntà da nö al ma pias regurdà la cità da Berlino an da sta ricurènsa dal 20° da l’abatimènt dal famos mür, cuma lo uidüda an di agn 60 an da l’ucasüu d’an gir turistich.
Sènsa ulé ‘ndà tè an da fac’ pulitici, ma semplicement cuma la sa presentaua la cità an dal dopu guèra.
Par uedè la banda da scià, cuma an dis nö, nigü problemi. A quel puntu li feridi da la guèra era staci rimarginadi. Ünich fac’ ilò a regurdà, l’era al campanil da la gesa mèz ruinat da i bumbardamènc’ e, da proposit lagat ilò cuma l’era, par miga dumentagà, a chi ca ué dré.
Par al rèst tüt l’era già ristabilit par la get ca ilò uiueua e par i turisti ch’i gaua tüt l’interes da uedè.
Ma euidentement la curiusità dal turista, l’era centrada an dal uedè quèl ca gh’era da là dal mür.
Al pas l’era cürt, gh’era miga da scaualcal al famos mür, ma par pasal cun tat da permès, l’era miga abot al pasapòrt, ma i ta squadraua da capu a pe par cuntrulà se la futugrafia l’era autèntica E riuac’ da là ca gh’eral? Persunalmènt la surpresa l’e stacia da miga uedé quèla miseria che tat i püblicizaua; bei uiai cun la banda central par li machini (che an uerità era pochi a trancità) e largh spazi par chi ca uaua a pè u an bicicletta.
Li ca, an granc casegiac’ nöf an bèi culor, pastel gialc’, rosa, uerc’. Se mai la diferenza la staua an dal fatu ch’al mancau i fiór che nö an üsa mèt sü finestri e balcù. An ötar particula, li uedrini ai pe di casegiac’ era miseri, miseri an cunfròn a quili da li nosi cità, ma a' da la Berlino libera.
Al gir l’era an pulmann cun sosti sól previsti da la guida.
An tat che nö, dal pulmann an sa uardaua atöran la guida, cun ina parlantina che mi credeui registrada, tat l’era perfetta, la parlaua e be, da li lóor urganizzazüu. Dimustrandu tüta la cunvinzüu che lóor era an dal giüst.
Finalmènt ina sosta an d’ina grand piaza ai pe d’ina longa scalinada. Facia sü cun miga póca fadiga (a’ se ilóra s’eri giouana), riuac’sü na grand teraza, al sa s’e presentat ina grand estensüu a uista d’oc’., miga an giardì da fiór ma ina infinità da cros, tüti identichi, a significà che da morc`, la guera la n’aua fac’ a’ da la so banda.
Ilò l’e stac permes a’ da fä futugrafii . Turnac’ sül pulman finalmènt l’ültima fermada al risturant.
Rientrac’ an dal nos albergu, a la sera, ca l’era l’ültim da l’an, al gh’era an prugram an cuncert a la famosa Filarmonica da Berlino cun l’altretant famös Von Karaian, diretór.
Le stac’ l’ucasüu par uedée Berlinu da noc’. Al mür regordi miga da uèl üdüt, ma la diuisüu tra ina banda e l’otra da la cità l’era ilò ciara, lampante. Da ina banda cun grand sfarzu da illüminazüu, da l’otra, ’nueci l’era tüt scür, sol qualche lümì tè par tè e sigüramènt lór i-ä miga fac’ al bacan an fóch d’artifici e sparat petardi par dói ori da fila par salüdà al nöf an.
‘nteresant al sares riuedela an cö, ma miga dificil pensà che la cità, cun l’abatimènt dal mür, la sa sia liuelada an da l’unità ca l’era prima da la guera e cuma tüc’ i paes libar.

Luisa Moraschinelli/Nuèmbar 2009. pubblicato in l’Alternativa di novembre

[clara]

Grazie Luisa, mancava proprio un omaggio.